Azərbaycan elmi və mədəniyyətində özünəməxsus mövqeyi ilə seçilən akademik Nərgiz Arif qızı Paşayeva çoxşaxəli fəaliyyəti ilə ölkəmizin intellektual sərvətinə əvəzsiz töhfələr vermişdir. Onun zəngin fəaliyyəti yalnız elmi uğurlar və mədəniyyətin inkişafı ilə deyil, həm də milli dəyərlərə sadiqliyi və beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın tanıdılmasına verdiyi mühüm töhfələrlə yadda qalır.
1962-ci il dekabrın 13-də elm və ziyalılıq ənənələrinin möhkəm dayaqları üzərində qurulmuş bir ailədə dünyaya göz açan Nərgiz Paşayeva, öz həyat yolu ilə bu ənənələri şərəflə davam etdirmişdir. Babası, professor Mir Cəlal Paşayevdən miras aldığı yüksək təfəkkür və elmi düşüncə tərzi, anası Aida İmanquliyevanın mədəniyyətlərarası dialoqu təşviq edən zəngin irsi onun elmə, mədəniyyətə və humanizmə olan yanaşmasında özünü aydın şəkildə göstərmişdir.
Nərgiz Paşayeva Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, M.V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının rektoru, eləcə də Azərbaycanın zəngin ədəbi və mədəni irsini tədqiq edən görkəmli alim kimi tanınır. O, bu vəzifələrdə fəaliyyət göstərərkən Azərbaycanın elmi potensialını beynəlxalq səviyyədə tanıtmış, elmin və mədəniyyətin inkişafında əsl lider olduğunu sübut etmişdir.
2008-ci ildən etibarən M.V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialına rəhbərlik edən Nərgiz Paşayeva, bu təhsil müəssisəsini beynəlxalq standartlara uyğun inkişaf etdirərək, gələcəyin intellektual elitasının yetişdirilməsi üçün möhkəm baza qurmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə filial təkcə müasir elm və təhsilin məkanı deyil, həm də mədəniyyətlərarası dialoqun təşviq edildiyi bir mərkəz kimi tanınmışdır. Bu təhsil ocağı Azərbaycanın elm sahəsində dünya miqyasında layiqli yer tutmasına xidmət edir.
Akademik Paşayeva, həmçinin, Azərbaycanın mədəniyyətini beynəlxalq aləmdə tanıtmaq üçün yorulmadan çalışmışdır. Oksford Universitetində Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan və Qafqazşünaslıq Elmi Mərkəzinin yaradılması onun təşəbbüskarlığı ilə həyata keçirilmiş mühüm bir layihədir. Bu mərkəz Azərbaycanın mədəni irsini və zəngin ədəbiyyatını dünyaya tanıtmaqda mühüm rol oynayır. Nizami Gəncəvinin elmi və ədəbi irsi ilə bağlı Böyük Britaniyada keçirilən tədbirlərdə onun yüksək səviyyəli çıxışları Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə nüfuzunun daha da artmasına səbəb olmuşdur.
Nərgiz Paşayeva, eyni zamanda, ölkəmizin zəngin mədəni və intellektual irsini gələcək nəsillərə çatdırmaq üçün əvəzsiz təşəbbüslərə imza atmışdır. Onun təşəbbüsü ilə “Molla Nəsrəddin” jurnalının yenidən nəşri milli düşüncəmizin dərinliyini və dəyərlərini yeni oxucu nəsillərə tanıdıb. Eləcə də ÜNS Yaradıcılıq Səhnəsinin yaradılması, milli teatr ənənələrinin inkişafında yeni bir səhifə açaraq mədəniyyət tariximizə dəyərli töhfələr verib.
Akademik Paşayevanın fəaliyyəti yalnız elm və mədəniyyət sahələri ilə məhdudlaşmır. Onun təşəbbüskarlığı ilə keçirilən beynəlxalq konfranslar, forumlar və simpoziumlar Azərbaycanın elmi və mədəni potensialını dünyaya nümayiş etdirmək baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. O, elmi düşüncənin cəmiyyətin inkişafında əsas qüvvə olduğunu sübut edən alimlərdən biridir.
Nərgiz Paşayeva həm də tələbələri və gənc alimləri üçün əsl müəllimdir. Onun pedaqoji fəaliyyəti və gənclərə olan xüsusi diqqəti, gələcəyin alimlərini yetişdirmək üçün göstərdiyi səylər bir müəllim kimi onun böyük missiyasını əks etdirir. O, təkcə bilik verən müəllim deyil, həm də yüksək mənəvi dəyərləri təlqin edən bir insandır.
Onun uğurları dövlətimiz tərəfindən də yüksək qiymətləndirilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə Nərgiz Paşayeva 2016-cı ildə “Şərəf” ordeni ilə təltif edilmişdir. Bu ali mükafat onun elm, təhsil və mədəniyyət sahələrindəki xidmətlərinin dövlət səviyyəsində tanınmasıdır. Eyni zamanda, o, müxtəlif beynəlxalq mükafatlara layiq görülərək, Azərbaycan elminin qlobal miqyasda tanıdılmasında əvəzsiz rol oynamışdır.
Akademik Nərgiz Paşayevanın həyatı və fəaliyyəti, Azərbaycan qadınının elmə, mədəniyyətə və cəmiyyətin inkişafına verdiyi töhfələrin ən gözəl nümunəsidir. O, elm, mədəniyyət və pedaqoji sahədə öz fəaliyyəti ilə gələcək nəsillərə örnək olan bir şəxsiyyətdir. Onun hər bir nailiyyəti, həyata keçirdiyi hər bir təşəbbüs Azərbaycanın elmi və mədəni inkişafına yönəlmiş böyük töhfələrdir.
Bu əlamətdar gündə akademik Nərgiz Paşayevanı doğum günü münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, ona möhkəm cansağlığı, uzun ömür və elmi-pedaqoji fəaliyyətində yeni uğurlar arzulayırıq. Azərbaycanın elm və mədəniyyət səmasında parlayan bu ulduz, gələcək nəsillər üçün ilham mənbəyi olaraq daim işıq saçacaq.
Aygül Bağırova
Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsi baş mütəxəssis